Có hay không việc sử dụng Gibberellin (GA3) để kích thích cây ra hoa phụ thuộc vào loại cây và mục tiêu cụ thể của quá trình canh tác. Dưới đây là một số điểm cần xem xét:
Khi nào nên dùng GA3:
- Đối với cây cần sự Elongation (*) của tế bào: Trong một số trường hợp, việc kích thích sự elongation của tế bào là cần thiết để thúc đẩy quá trình ra hoa, nhất là đối với những loại cây mà sự tăng trưởng về chiều cao hoặc kích thước của bộ phận sinh sản là quan trọng cho việc ra hoa.
- Vượt qua điều kiện không thuận lợi: GA3 có thể được sử dụng để giúp cây vượt qua những điều kiện môi trường không thuận lợi như nhiệt độ thấp, từ đó thúc đẩy quá trình ra hoa.
- Trong nông nghiệp và hoa kiểng: GA3 thường được sử dụng trong nông nghiệp và trồng trọt hoa kiểng để điều chỉnh thời gian ra hoa, đặc biệt là với những loại cây có yêu cầu đặc biệt về quy trình ra hoa.
Khi nào không nên dùng GA3:
- Khi muốn hạn chế sự Elongation của cây: Đối với các loại cây mà việc kiểm soát kích thước và hình dáng là quan trọng, việc sử dụng GA3 có thể không được khuyến khích do nó thúc đẩy sự elongation của tế bào.
- Khi muốn thúc đẩy sự sinh sản nhanh chóng: Trong một số trường hợp, việc kích thích sự phát triển của hoa và quả là ưu tiên hàng đầu, và việc sử dụng các chất ức chế GA như Paclobutrazole, Uniconazole có thể được ưu tiên hơn là sử dụng GA3.
Đối với cây ăn trái - Ức chế trước, kích thích sau:
- Ức Chế: Đầu tiên, việc sử dụng các chất ức chế tăng trưởng, không phải "ức chế GA3" mà thực chất là ức chế sự tạo ra hoặc tác động của gibberellin trong cây, giúp hạn chế sự tăng trưởng của thân và lá. Điều này cho phép cây tập trung năng lượng vào việc phát triển hoa và sau đó là quả. Quy trình này thường được áp dụng cho cây ăn trái trong giai đoạn đầu của quá trình chuẩn bị ra hoa, kết hợp với các biện pháp như hạn chế tưới nước, khoanh vỏ, hoặc đột rễ, cùng với việc bổ sung phân bón phốt pho (P) để hỗ trợ cây trong việc phân hóa mầm hoa tốt hơn. Quá trình ức chế này thường kéo dài từ 10-15 ngày, thậm chí lên đến một tháng, tùy thuộc vào loại cây và điều kiện trồng trọt.
- Kích Thích: Sau giai đoạn ức chế, cây bắt đầu chuyển hướng từ trạng thái sinh trưởng sang sinh sản. Để hỗ trợ quá trình này, tiếp tục bổ sung phân bón giàu lân và các dinh dưỡng khác như nitơ (N), trung vi lượng, đặc biệt là Boron, là quan trọng. Bổ sung nước và các chất điều hòa sinh trưởng như Gibberellic Acid (GA3) và Cytokinin giúp cây ra hoa mạnh mẽ và nhanh chóng hơn. Đặc biệt, trong một số trường hợp, việc bổ sung GA3 trong giai đoạn cây ra hoa có thể tăng cường khả năng thụ phấn, đặc biệt đối với cây thuộc họ Cà và các loại dưa, cũng như làm tăng độ dai của cuống quả đối với cây có múi.
Quy trình từ ức chế đến kích thích yêu cầu chọn lựa cẩn thận thời điểm và liều lượng phù hợp, để đảm bảo cây không chỉ ra hoa đúng mùa mà còn duy trì được sức khỏe tốt, đồng thời giảm thiểu rủi ro mất hoa hoặc quả non do cạnh tranh dinh dưỡng.
Kết luận:
Việc quyết định sử dụng GA3 hay không cần dựa trên loại cây, điều kiện trồng trọt, và mục tiêu cụ thể của việc canh tác. Đối với một số loại cây và trong những tình huống cụ thể, GA3 có thể là một công cụ hữu ích để kích thích và điều chỉnh quá trình ra hoa. Tuy nhiên, trong các trường hợp khác, việc giảm thiểu hoặc tránh sử dụng GA3 lại là phương pháp tốt nhất để đạt được mục tiêu sinh trưởng và sinh sản mong muốn của cây.
(*) Elongation: hay quá trình dài ra của tế bào, là một phần quan trọng trong sự phát triển của thực vật. Nó xảy ra ở cả cấu trúc trên mặt đất như thân, lá và hoa, cũng như ở cấu trúc dưới mặt đất như rễ. Quá trình này được điều khiển bởi các yếu tố gen, môi trường và đặc biệt là các hormone thực vật, trong đó gibberellin (GA) đóng một vai trò quan trọng.
Ý nghĩa của Elongation trong phát triển thực vật
- Phát Triển Thân và Lá: Elongation giúp cây mở rộng phạm vi hấp thụ ánh sáng và tối ưu hóa quang hợp thông qua sự tăng trưởng của thân và lá.
- Khả Năng Thích Ứng: Sự elongation của rễ giúp cây khai thác nguồn nước và dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn, cải thiện khả năng sống sót và thích ứng với môi trường.
- Phát Triển Hoa và Quả: Trong một số trường hợp, sự elongation cũng quan trọng cho việc hình thành và phát triển của hoa và quả.